محرم و غم هر دو توأم است | ترکیب‌بند مردی که هنوز ورد زبان عزاداران است
تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۰۳۰۴۰
همشهری آنلاین- سمیرا باباجانپور: حاج مرتضی ضیایی متولد ۱۲۹۴ درست در سال‌های قحطی بزرگ در محله کن به دنیا آمد؛ قحطی که نقل است ۴۰ درصد از جمعیت ایران از بین رفتند. هرچند محله کن، جزء روستاهایی بود که به دلیل وجود باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی آسیب کمتری از این قحطی دیدند، اما کم‌آبی و خشک‌سالی، خاطرات تلخی از آن دوران در ذهن اهالی به‌جا گذاشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
محمدتقی محبی از اهالی قدیم کن می‌گوید: «زندگی او برمبنای بی‌نیازی به دنیا بود. این را نه در زندگی روزمره بلکه در عمل هم نشان می‌داد. نقل است زمانی که پدرش میرزا عماد از دنیا می‌رود، یک زمین و یک باغش را بین دو دختر و یک پسرش تقسیم شود. حاج مرتضی زمین و باغ را به خواهرانش می‌دهد و می‌گوید: «من از مال پدر بی‌نیازم و فقط کتاب‌های او را می‌خواهم.»
ضیایی امین اهالی محل بود. محبی می‌گوید: «در اواخر دهه ۲۰ محله کن با مشکل حمام مواجه بود. برای همین وقتی بزرگان محل تصمیم گرفتند در محله دارقاضی یک حمام بزرگ بسازند، هیچ‌کسی را جز حاج مرتضی ضیایی برای رسیدگی به‌حساب و کتاب‌هایش پیدا نکردند. او یک دفتر بزرگ داشت که نام همه خانواده‌هایی که قرار بود برای ساخت حمام کمک کنند داخل آن نوشته بود. ماه‌به‌ماه حساب‌وکتاب‌ها را جمع می‌کرد، برایشان رسید صادر می‌کرد و با نظمی ستودنی پول‌ها را برای ساخت حمام در اختیار سازندگان قرار می‌داد. آن زمان خیلی‌ها می‌گفتند اگر او به این کار رسیدگی نمی‌کرد، کار ساخت مسجد به نتیجه نمی‌رسید.»
ترکیب‌بند ۱۱۰ بندی نهضت العشاقدر دوران پهلوی اول در کل کشور دستور منع عزاداری صادرشده بود و نه‌تنها شاعران که هیئت داران و مردم معمولی نیز در محدودیت بودند. وضع در دوران پهلوی دوم نیز به‌گونه‌ای دیگر بود و شاعران و نویسندگان مذهبی امکان بروز و ظهور پیدا نمی‌کردند.
در چنین فضایی و در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۴۵ حاج مرتضی ضیایی مجموعه شعری را به اتمام می‌رساند که از نظر ساختار و کیفیت بسیار غنی است. محبی می‌گوید: «در دورانی که خفقان مانع از رشد فعالیت‌های مذهبی به‌خصوص در حوزه فرهنگی وهنری می‌شد حاج مرتضی بی‌وقفه در تلاش بود تا این ترکیب‌بند عاشورایی را آماده کند. او باور داشت که در دوران خفقان برعکس باید بیشتر تلاش کرد و با انجام فعالیت‌های فرهنگی می‌توان مانع از افول اندیشه‌ها و ارزش‌های اسلامی شد. آن سال‌ها بیشتر اهالی محله کن شعرهای ترکیب‌بند او را حفظ کرده و کتابش را تهیه کرده بودند. اشعار او را هنوز هم در گفتار مداحان در عزاداری محرم این محله می‌توان شنید.
بخش‌هایی از این ترکیب‌بند ۱۱۰ بندی را در ادامه می‌خوانید:
ماه محرم آمده یا دل پر از غم است
دل‌ها پر از غم است و یا که محرم است
کویا محرم از طرفی غم زیک طرف
با هم رسیده‌اند که غم بر سر غم است
آیا چه روی داده که بعد از هزار سال
هر ساله هم محرم و غم هر دو توأم است
این بستگیّ غم به محرم نه تازگی است
این قصه از زمان صفی‌الله آدم است
***
فرمود ای برادر با جان برابرم
سقای کودکان و سپهدار لشکرم
ای یادگار حیدر و ای میر صف شکن
ای سروقد ماه جبین، نور انورم
دست ادب ز سینه بگیر و قدی فراز
دیگر ز انفعال، تو منشان بر آذرم
گربرکَنم دل از تو، بردارم از تو مهر
این مهر بر که افکنم این دل کجا برم
تا در کفت عَلم بُود اندر برِ سپاه
گویند این گروه که برجاست لشگرم
لکن اگر فتد عَلم از دست و دست رفت
دیگر چه‌سان به خیمه کند سیر خواهرم
شاه و برادر از طرفی گرم گفت و گو
کامد صدای العطش از خیمه و حرم
لرزید از این خروش و نوا، میر صف شکن
از شه اجازه خواست که آبی بیاورم
مشکی بدوش و خشک لب آمد سوی فرات
باید از این مصیب و این غصه بگذرم
دستی بزیر آب نمود و بناله گفت
قربان کام خشک و لبت ای برادرم
آبی نخورد و یاد حسین کرد و مشک آب
پرکرد و سوی خیمه روان شد به صد شتاب
***
ای دل بگیر عبرت و وضع جهان ببین
اوضاع بر مراد دل ناکسان ببین
یکدم به کربلا بنگر خون ز دیده بار
احوال اهل بیت و جفای خسان ببین
ابدانِ طیبین همه بی‌غسل و بی کفن
سرهای نازنین، همه زیبِ سنان ببین
آن کس که قلب عالم امکان و زیب عرش
پامال سم اسب، تنش، در زمان ببین
بر آن سری که بر قدمش بوسه زد ملک
«این رأس خارجی است» تو ورد زبان ببین
آل‌الهی که پرده نشینان عصمتند
بی‌سرپرست، در برِ نامحرمان ببین
آن بانوان که بود به یثرب مقام‌شان
اکنون شترسوار و به کوفه روان ببین
در بین یک گروه ز اشرار روزگار
اطفال بی گناه به آه و فغان ببین
آل علی اسیر شد ابن زیاد شاد
کن دیده باز و گردش این آسمان ببین
تنها نه کربلا شده باطل ز حق پدید
در هر زمان به مردم آن امتحان ببین
یا رب به امتحان همه را کن تو رو سفید
حقِّ سر بریدة شاهنشه شهید
کد خبر 785387 برچسب‌ها شعر و شاعر عاشورا منطقه ۵ همشهری محلهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: شعر و شاعر عاشورا منطقه ۵ همشهری محله حاج مرتضی ترکیب بند محله کن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۰۳۰۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نفرت از زنان انگیزه مردی که به زنان جوان حمله می‌کرد
همشهری آنلاین_ حوادث: به نقل از بی بی سی، در ماه‌های مارس و آوریل، گزارش‌هایی مبنی بر ضرب و شتم شدید زنان منهتن در نیویورک با انگیزه قتل به پلیس رسید. در این گزارش‌ها ۷ زن از مردی که در خیابان آنها را به شدت کتک زده است، شکایت کرده‌اند.
در ۴ مارس یکی از این زنان، زنی ۳۰ ساله است که به گفت او، حوالی ساعت ۸ بعد از ظهر به وقت محلی در حال رفتن به خانه در نزدیکی خیابان دلنسی و خیابان اسکس بوده است که ناگهان مردی از پشت سر ضربه ای به او زده و او را بر زمین پرت کرده و با چاقو چند ضربه به او زده و گریخته است. این زن می‌گوید من نمی‌توانستم نفس بکشم، چند لحظه‌ای بالای سر من ایستاده بود و مطمئن شد کار مرا تمام کرده است. بعد از اطمینان بلافاصله از صحنه گریخت.
در ۲۵ مارس، در ساعت ۱۰:۱۵ صبح به وقت محلی، زن ۳۶ ساله در خیابان کریستی و ریوینگتون مورد ضربو شتم شدیدی قرار گرفت.این حملات ادامه داشت تا ۱۷ آوریل، ساعت ۳۶ صبح به وقت محلی، یک زن ۲۷ ساله در حالی که در میدان واشنگتن شمالی راه می‌رفت، با ضربات چاقو بر سر و پهلو مورد حمله قرار گرفت.
در این این حمله ضارب از سوی شاهدان شناسایی شد. پلیس بعد از اینکه هویت ضارب را به نام داکوان آرمستد ۳۱ ساله، مشخص شد، او را مورد تعقیب قرار داد. چند نفر از این زنان به دلیل شدت جراحات در بیمارستان بستری هستند و به گفته پزشکان امید چندانی به زنده ماندنشان نیست.
این حملات باعث شد که وحشت سراسر شهر را در بر گیرد. با این گزارشات پلیس منهتن، تحقیقاتی را برای پیدا کردن عامل وحشت در بین زنان منهتن را آغاز کرد. بدین ترتیب س‌شنبه ۲۳ آوریل، داکوان به اتهام ضرب و شتم شدید سریالی زنان منهتن در مخفیگاهش در برانکس توسط پلیس دستگیر شد.
به گفته پلیس نیویورک این حملات که با انگیزه قتل انجام می‌شد، به دلیل نفرت او از زنان بوده است. اما تحقیقات درباره این پرونده ادامه دارد.
کد خبر 846983 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها ایالات متحده آمریکا حوادث جهان قتل - قاتل
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد